Napiszcie nowy Manifest!

Na początek – serdecznie przepraszam za brak wczorajszej notki; niestety, nie mogłem jej napisać ani zamieścić z powodu choroby. No, ale już mi lepiej, toteż biorę się do roboty.

Obchodziliśmy oto wczoraj dwie rocznice: jedną, bardzo smutną, zamachu na wyspie Utoya, oraz drugą, o wiele weselszą, siedemdziesiątą piątą rocznicę opublikowania Manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, zwanego Manifestem Lipcowym.

Zakładał on m. in. odejście od autorytarnej Konstytucji Kwietniowej z 1935 r. i przywrócenie znacznie bardziej demokratycznej Konstytucji Macowej z 1921 r. (obowiązywała ona, z pewnymi zmianami, aż do 1952 r., kiedy to uchwalono Konstytucję PRL), likwidację organów władzy okupacyjnej przy jednoczesnym utworzeniu Rad Narodowych i Milicji Obywatelskiej, które miały strzec porządku i przywróconych swobód obywatelskich (nie dotyczyło działalności organizacji faszystowskich, bo z tymi nowe władze deklarowały walkę z pełną surowością), utrwalenie nowych granic Polski, wprowadzenie płacy minimalnej, systemu emerytalnego, opieki socjalnej, likwidację „nędzy mieszkaniowej”, wsparcie dla spółdzielni i drobnych indywidualnych przedsiębiorstw, a przede wszystkim Reformę Rolną. Polegała ona na zajęciu przez państwo polskie ziemi zawłaszczonej przez niemieckiego okupanta oraz majątków obszarniczych, liczących powyżej 50 ha, po czym rozdzieleniu ich między mało- i średniorolnych chłopów. Było to ostateczne zerwanie z feudalizmem i wielką własnością ziemską, a dla odradzającego się po wojnie rolnictwa stanowiło ogromny impuls rozwojowy.

Jasne, nie wszystkie postanowienia Manifestu Lipcowego zostały dotrzymane; przykładowo, dość szybko znacjonalizowano spółdzielnie (wielki błąd ówczesnych władz) i zlikwidowano drobne przedsiębiorstwa, w tym handlowe. Niemniej jednak, 22 lipca 1944 roku stanowi symboliczny początek odnowionej Polski, która weszła na drogę szybkiego rozwoju, przeistaczając się z zacofanego państwa rolniczego w państwo przemysłowe (po 1989 r. władze postsolidarnościowe zniszczyły zbudowany w latach 1945-89 polski przemysł, wyprzedając go ponadnarodowemu kapitałowi za ok. 10 proc. wartości; w większości były to tzw. wrogie przejęcia), w którym zlikwidowano analfabetyzm i skrajną nędzę wraz z bezdomnością (wróciły na skutek realizacji planu Balcerowicza), wprowadzono powszechne zatrudnienie, dostęp do służby zdrowia oraz edukację, miliony Polaków zaznały awansu społecznego i doświadczyły efektów postępu technologicznego z elektryfikacją na czele. Oczywiście, można i trzeba się zżymać, iż system polityczny, jaki powstał w Polsce po 1944 r., zwłaszcza w latach 1944-56, był niedemokratyczny, a zamiast socjalizmu zaistniała technokracja biurokratyczna… niemniej jedna, gdyby władzę po II wojnie światowej przejęła na powrót Sanacja i jeszcze zaakceptowała, zabójczy dla nas wtedy, plan Marshalla, rozwijalibyśmy się dużo wolniej, na o połowę mniejszym terytorium… a demokracji i tak by nie było.

No, a teraz przejdźmy do roku 2019. Na naszych oczach zaczyna się – oby trwałe! – jednoczenie Lewicy. Niestety, wymuszone przez okoliczności, zwłaszcza rozpad Koalicji Europejskiej, oraz spóźnione, niemniej jednak stanowiące szansę, która może się już nie powtórzyć. Przed tą Lewicą daleka droga, trudny i długi marsz (skojarzenia z tym chińskim są jak najbardziej na miejscu); potrzebny jej też będzie dobry pogram.

Ano właśnie. Panie Czarzasty, panie Zandberg, panie Biedroń i inni liderzy ugrupowań lewicowych – może czas na nowy Manifest?

Oczywiście, nie ma na sensu powtarzać tez i postulatów Manifestu Lipcowego; żyjemy wszak w innych realiach gospodarczych, politycznych i międzynarodowych. Lecz dokument programowy, zawierający konieczność walki z odradzającym się faszyzmem, również PiS-owskim, oraz neonazizmem jest wyjątkowo potrzebny. Podobnie jak postulaty odnośnie odbudowy demokracji i rządów prawa w (k)raju nad Wisłą: prawidłowo funkcjonującego parlamentu, niezawisłego sądownictwa, przywrócenie Trybunału Konstytucyjnego, itd. Oprócz tego program taki zawierać musi postulat utworzenia świeckiego państwa i nacjonalizacji, a potem rozparcelowania między potrzebujących obywateli ziemi zajętej po 1989 roku przez Kościół katolicki (jest co zajmować, to wszak ponad połowa terytorium Polski!). No i kwestie związane z polityką społeczną. Tu uwaga do pana Biedronia: Lewica MUSI zrezygnować z inspirowania się Macronem i Balcerowiczem, za to odświeżyć sobie Marksa i Langego, jak również zwrócić uwagę na Alexandrię Ocasio-Cortez na przykład. Czyli mieć dobry program polityki społecznej, zwłaszcza powszechnego zatrudnienia na dobrych warunkach, aktywnej walki z wyzyskiem prowadzonej przez państwo, reformy emerytalnej oraz systemów świadczeń dla osób i grup najbardziej potrzebujących. Konieczna jest też dobra polityka prorodzinna i mieszkaniowa. No i o klimacie nie wolno zapominać!

To oczywiście tylko niektóre propozycje; należy je znacznie uszczegółowić i rozbudować.

Czy jednocząca się Lewica może taki Manifest napisać i ogłosić? Sądzę, że jak najbardziej; wszak podobne założenia znajdują się już w programach czy to SLD, czy to Razem. Teraz lewicowym działaczom po prostu nie wolno zmarnować okazji na zaprezentowanie dobrego, wspólnego programu, opartego na postulatach korzystnych dla społeczeństwa reform.